Plantenhubs: kartrekkers voor een groene leefomgeving
Plantenhubs: kartrekkers voor een groene leefomgeving
Dat een groene omgeving positief werkt op hoe je je voelt en zorgt voor verkoeling tijdens warme dagen is bekend. Maar wist je ook dat je gratis of tegen een kleine vergoeding planten en struiken kunt ophalen bij de plantenhubs? Voor je eigen (gevel)tuin of om de openbare ruimte aangenamer en mooier te maken. En heb je zelf tuinplanten over, dan zijn die van harte welkom bij diezelfde plantenhubs. Niet zomaar weggooien dus, dat mooie groen.
“We huren hier bij Un Bietje Groen ruim 250 m2 grond voor de plantenhub van de Buurtbomen Kansenkaart”, vertelt initiatiefneemster Lucy Bathgate. “Kijk eens hoe mooi, dit levende wilgenprieeltje. Daar wil ik nog een bankje hebben. En heb je ooit zo’n hoge rozemarijnstruik gezien?” Ze vertelt enthousiast, terwijl ze door de tuin wandelt en wijst naar allerlei mooie, bloeiende planten. “Alles wat hier staat, kregen we. Van anemonen, rozenstruiken, notenbomen, vlinderstruiken, siergrassen tot bessenstruiken en bodembedekkers. En soms verschijnen er spontaan onbekende planten. Natuurlijk vraagt het onderhoud en het stekken veel werk. Maar ik heb er vooral plezier in om inwoners autoladingen planten mee te geven, en die later terug te zien in hun eigen straat. Hele straten zijn zo al vergroend.”
Eerst zien
Daar is Judith van Loon van Groeituin013 het helemaal mee eens. Maar dan richten zij zich op de eigen tuin of geveltuin van inwoners. “Wij hebben hier op Groeituin013 verschillende voorbeelden van geveltuintjes, gericht op alle windstreken. Zo zie je gelijk welke planten het goed doen als je een geveltuintje hebt op het noorden, oosten, zuiden of westen.” Iets verderop staat tussen het groen een prachtige, lange, gestapelde muur van gewipte tegels die dient als bank. “Ook dat is een mooi voorbeeld van wat je zoal kunt doen met tegels die je uit de tuin haalt om meer groen te planten. Het idee is spontaan ontstaan vanuit een samenwerking tussen onze tuinman Erik en Yuverta (voormalige Helicon opleiding, red.). Inspireren doet de omgeving zeker. Zover je kunt kijken, zie je velden vol planten, bloemen, groente en fruit. In het winkeltje op het terrein kun je daarnaast o.a. terecht voor verse, biologische groente en fruit.
Inwoners aan zet
In 2018 was Tilburg de warmste stad van Europa. Lucy: “In mijn groene tuin was het toen een stuk aangenamer. De gemeente is volop bezig om de openbare ruimte steeds groener te maken. Maar ik vroeg me af hoe we dat proces konden versnellen. Zo ontstond mijn idee voor een actieve rol voor inwoners. Dat zij zelf plekjes en pleinen kunnen voordragen voor meer groen. Om daar vervolgens zelf mee aan de slag te gaan, als de gemeente plantvakken heeft gemaakt. Voorwaarde is wel dat zij het zelf onderhouden, want anders heeft het geen zin om te planten.” Wat gebeurt er wanneer inwoners het niet eens zijn over meer groen in de straat? Lucy: “Mijn uitgangspunt is ‘niets moet, het mag’. Als iemand géén boom voor het raam wil kan ik dat begrijpen. Dan kijken we samen waar het wel kan. Ik vind het heel belangrijk dat tijdens bijeenkomsten in de buurt iedereen zich gehoord en gezien voelt. Dat doet veel bij mensen. En het zorgt tegelijkertijd voor meer contact en onderling begrip in de wijk.”
Plantenhub
“Als we álle planten en struiken voor de vergroening van een hele straat zouden moeten kopen, komt het er niet van”, vertelt Lucy. “Hoe mooi is het wanneer inwoners het groen dat ze over hebben niet weggooien, maar naar een plantenhub brengen om ze een nieuw leven te geven. En dat anderen die planten weer kunnen benutten voor hun wijk. De plantenhub is een soort kringloopwinkel, waar mensen die op zoek zijn naar groen voor de openbare ruimte, dat hier gratis kunnen uitzoeken en meenemen. Een tijdje terug kon ik een boom van 5 meter ophalen in de buurt van het Wilhelminapark. Ik heb geen auto, dus dat was een flinke klus met de fiets, maar het lukte”, lacht ze.
“In de Willem II straat, de Trouwlaan en de Acaciastraat zie je voorbeelden van geweldige metamorfoses. De vele bodembedekkers en grassoorten komen ook uit de plantenhub en maken de plantvakken mooi dicht en compleet. Hiermee komen de andere planten beter tot hun recht. Rozenstruiken zijn ook dankbare planten. Ze voorkomen dat mensen makkelijk door een perkje heenlopen. Handig dus om die op strategische plekken te zetten.”
Voordelig groen voor eigen tuin
Ook Groeituin013 heeft een eigen plantenhub. “De Tuinplantenhub Tilburg bij GroeiTuin013 is een initiatief van vrijwilliger Pètry Drijvers”, vertelt Judith. “De planten die mensen hier tegen een kleine vergoeding kunnen meenemen, zijn vooral bedoeld voor je eigen (gevel)tuin. Zo is de aanschaf van meer groen voor iedereen bereikbaar. Ook hier zijn inwoners die hun vaste planten kwijt willen, meer dan welkom. Het is toch heel jammer wanneer gezond groen in de kliko verdwijnt, terwijl je er anderen blij mee kunt maken.”
Mensen vinden elkaar
Lucy: “Meer groen is ontzettend belangrijk. Niet alleen voor de ruimte waarin we leven. Maar zeker ook voor de sociale verbinding. Sinds corona is er meer behoefte aan sociaal contact. Samen werken aan een groene straat helpt daar enorm bij. Dat heeft me verrast. Mensen praten meer met elkaar en de sociale, onderlinge verbinding blijkt groter dan gedacht. Samen je buurt groener maken kan die sociale verbinding versterken en eenzaamheid tegengaan. Wat mij betreft komen er meer plantenhubs in de gemeente Tilburg. Zichtbaar in de buurt en liefst vlak bij een buurthuis en beheerd door vrijwilligers. En dan is de stap naar kleine buurtkwekerijen zo gemaakt. Om zo de gekregen planten te vermeerderen door stekken en zaaien.”
Judith reageert: “Groeituin013 is zo’n plek waar mensen elkaar ontmoeten, inspireren en ook zelf tot bloei komen. Jong en oud, een divers gezelschap. Samen werken zij in de collectieve tuin vol groen. Het resultaat mag er zijn. Maar het verbinden van mensen en organisaties staat toch wel centraal. Een fijne plek met fijne mensen. Iedereen is van harte welkom in onze groene oase.”
Meer info op de sites van buurtbomen en groeituin013.
