Smaakmaker van het seizoen: Vereniging van Bosbeheerders ’t Geregt
Smaakmaker van het seizoen: Vereniging van Bosbeheerders ’t Geregt
“We voelen ons hoeders van een deel van Stadsbos013”
Florian von Behr
Stadsbos013 ademt zomer. Na een paar droge maanden valt er eindelijk weer wat regen en slaakt de natuur een tevreden zucht. In het zachte ochtendlicht vliegen bonte vliegenvangers af en aan naar wonderlijk gevormde vogelhuisjes. Kunststukjes, handgemaakt door Florian von Behr, boseigenaar en voorzitter van Vereniging van Bosbeheerders ’t Geregt. Deze vereniging behartigt al 50 jaar de belangen van zo’n 100 leden die in totaal 100 hectare grond in Stadsbos013 bezitten. “Een kleurrijke groep mensen,” vertelt hij, “die hier vaak al meerdere generaties van hun stukje natuur genieten.” Zo ook Florian en zijn gezin, die in het hart van Stadsbos013 heerlijk kunnen onthaasten. En haast opgaan in de natuur.
Florian is architect en hogeschooldocent Bouwkunde en gebouwde omgeving. Maar bovenal natuurliefhebber. “Ik groeide op in het bos bij Oisterwijk. Later – in Amsterdam en Dordrecht waar we nu wonen – miste ik de bomen. Toen we vanuit Tilburg naar Dordrecht verhuisden zag ik tussen de zoekertjes in de krant een bosperceel te koop staan in wat nu Stadsbos013 heet. Dat heb ik gekocht. Een stukje Tilburg dat je niet kunt meenemen.” Zijn kinderen, onder wie zoon Florijn, groeiden op met weekenden in het bos: “De plek is echt verweven met onze familie. Ik heb hier als kind leren kijken en luisteren. Je wordt onderdeel van de natuur, zonder dat je het doorhebt.” Je kunt je er wel wat bij voorstellen, als je door dit kleine, geborgen bos wandelt met op de achtergrond een historisch huisje nèt groot genoeg om te schuilen voor de regen. Er is geen elektriciteit. Geen WiFi. Alleen het geluid van vogels en het ruisen van de bladeren.
Inmiddels heeft Florian drie percelen – eentje voor elk van zijn kinderen – allemaal in het gebied van ’t Geregt. Deze vereniging ontstond vanuit een probleem, vertelt hij: “In de jaren zeventig wilde men de privé-percelen opkopen omdat men hier andere mogelijkheden zag. Toen hebben de eigenaren zich verenigd en lukte het om de bossen in privébezit te houden. Het komt nergens in Nederland voor dat er in een waterwingebied zoveel grond van particulieren is. ’t Geregt is daarmee een belangrijke partner van en speler in Stadsbos013.”
Hoeders van het bos
De leden van ’t Geregt zijn gewoon families uit Tilburg en omgeving. Veel middenstanders, creatieve makers en natuurvrienden. Hun percelen zijn kleurrijk te noemen. “Het zijn mensen die op verschillende manieren van hun bos genieten. Sommigen zijn dol op tuinieren en maken er een aangelegd paradijs van. Anderen kweken er groenten en fruit. Weer anderen laten de natuur haar gang gaan. Allemaal individuele behoeftes en belangen met als gemene deler het bos. En iedereen geeft op eigen wijze iets terug aan het gebied. We voelen ons echt hoeders van dit deel van Stadsbos013.”
Bekend maakt bemind
“We zijn geen gezelligheidsvereniging, maar we hebben het toch hartstikke gezellig binnen ’t Geregt,” lacht Florian. “Zo organiseren we elk jaar een wandeling, zodat we op elkaars percelen kunnen kijken. Je bent tóch nieuwsgierig wat de ander doet! Door het jaar heen is er ook goed contact. We wisselen bijvoorbeeld ideeën uit over wat hier wel of juist niet groeit. Over bouwmaterialen die ecologisch verantwoord zijn. Dan is het handig als je elkaar goed kent.”
Tijdens de Stadsbosdag van 2025 organiseerde ’t Geregt voor het eerst de mogelijkheid voor publiek om op de privé-percelen te komen kijken met de toepasselijke titel ‘wat gebeurt er achter die poort?’ Door toenemende drukte op sommige populaire plekken in Stadsbos013, zien de leden van ’t Geregt het aantal wandelaars langs hun percelen toenemen. Florian: “We zien dat de Tilburgse wandelaar eigenlijk een beetje buitengesloten wordt op sommige plekken in Stadsbos013. Soms is dat voor de natuur omdat bepaalde kwetsbare gebieden beschermd moeten worden. Bij onze verenigingsleden speelt naast natuur ook privacy een grote rol. We willen graag van onze rust kunnen genieten. Het was mooi om tijdens de Stadsbosdag een inkijkje te kunnen geven. Om te delen wat wij hier hebben en te laten zien dat deze privébossen waarde hebben voor mens en natuur.”
Verhalen uit het paradijs
Wat je dan zoal achter die poorten treft? Sowieso een ongekende rijkdom aan flora en fauna, van bijzondere dieren tot bomen en planten die een natuurbeheerder nooit zou neerzetten, maar die het bos juist uniek maken. En je vindt er bovenal verhalen. In Florians boshuisje bijvoorbeeld: “Hier hangen poppen die de kinderen maakten voor een poppentheater waar we een keer een hele zomer aan gewerkt hebben. En daar! Schilderijen, mozaïeken, allemaal gemaakt gedurende onze weekenden hier. Het is hier één grote knutselworkshop, nog steeds, elk bezoek weer.”
Dat elk bos zijn eigen verhalen vertelt, past wat Florian betreft perfect in het bredere verhaal van Stadsbos013, een prachtige lappendeken die door alle gebruikers, ondernemers en beheerders met liefde en zorg wordt onderhouden. “Stadsbos013 betekent voor mij met elkaar in gesprek gaan. Er wordt volop overlegd en we kennen iedereen. Dat helpt om samen van dit gebied iets nog mooiers te maken. We praten niet óver elkaar maar mét elkaar. Dat is onze kracht. Het jaarlijkse stamppottenbuffet van Stadsbos013 is ook zo’n echte verbinder,” glimlacht Florian.
Een goed bewaard geheim
“Het landschap van Stadsbos013 is gevormd door de mens,” vertelt zoon Florijn terwijl we de poort uitlopen en uitkijken over een licht glooiend stuk bos. “In elk pad en in elke boom zie je een bewuste handeling terug. Handelingen die soms tientallen jaren of langer terug plaatsvonden. Het lijkt me mooi om mijn kinderen hier ook van te kunnen laten genieten. Ik wil ze laten opgroeien in de natuur, zoals ik dat ook heb kunnen doen.”
Iedereen heeft zijn plek in Stadsbos013 – dat nu tien jaar onder deze naam bestaat – gevonden. Een mooie ontwikkeling, vindt Florian. “Het gebied waar de percelen die bij ’t Geregt horen liggen, moet geen hotspot worden. Liever een goed bewaard geheim. Niet alle leden zien het zitten om hun bos af en toe open te stellen. Dat hoeft ook niet. We willen graag met belangstellenden delen wie die mensen met zo’n bordje van ’t Geregt aan de boom zijn. Maar rust en ruimte blijven het allerbelangrijkst voor onze leden.”
Fotografie: Jostijn Ligtvoet Fotografie
